بعد از گذراندن رقابت دشوار کنکور، داوطلبان با چالش مهمی به نام «انتخاب رشته» مواجه میشوند.
این مرحله، که به دقت و آگاهی فراوان نیاز دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است و هر داوطلب باید با شناخت کامل از جزئیات موجود، تصمیمگیریهای خود را انجام دهد.
انتخاب رشته فرآیندی تخصصی است که باید با دقت نظر و آگاهی کامل از شرایط مختلف صورت گیرد. بسیاری از داوطلبان ترجیح میدهند این کار را به مشاوران مجرب بسپارند، اما برخی نیز علاقه دارند که خود به این کار بپردازند. به همین دلیل، این مقاله به داوطلبانی اختصاص یافته است که تمایل دارند انتخاب رشته خود را با توجه به نتایج حاصل از کارنامه کنکورشان انجام دهند و به روشی آگاهانه و منطقی اقدام کنند.
همزمان با اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری، دفترچه انتخاب رشته برای تمامی گروههای آزمایشی منتشر میشود. داوطلبان میتوانند با مراجعه به سایت رسمی سازمان سنجش به آدرس sanjesh.org این دفترچه را دریافت کنند. داوطلبانی که در کارنامه اولیه خود مجاز به انتخاب رشته شدهاند، میتوانند با دانلود فرم انتخاب رشته و مطالعه دقیق فهرست رشتهها، کد رشتههای مدنظر خود را انتخاب کرده و رشته و دانشگاه مورد علاقهشان را مشخص نمایند.
انواع دورهها در انتخاب رشته کنکور سراسری
دورههای روزانه و نوبت دوم:
دوره روزانه: در این دوره، تحصیل به صورت رایگان است و هیچ هزینهای بابت آموزش از دانشجویان دریافت نمیشود.
دوره نوبت دوم: در این دوره، برخلاف دوره روزانه، هزینههایی از دانشجویان برای تحصیل دریافت میشود. با این حال، از نظر امکانات و خدمات آموزشی، تفاوتی بین دوره روزانه و نوبت دوم وجود ندارد.تقریباً ۶۰ درصد از داوطلبان برتر مجاز به انتخاب رشته در این دو دوره میشوند.
پردیس خودگردان:
برخی از دانشگاههای دولتی بهمنظور جذب دانشجو با دریافت هزینه، پردیسهای خودگردان را راهاندازی کردهاند. داوطلبانی که در دوره روزانه پذیرفته نمیشوند، میتوانند با پرداخت هزینه در این پردیسها ادامه تحصیل دهند.از نظر کیفیت آموزشی، تفاوتی بین پردیسهای خودگردان و دورههای روزانه وجود ندارد، تنها تفاوت در دریافت هزینه است.
دانشگاه فرهنگیان:
پذیرش در دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلمان و مربیان نیازمند شرایط خاصی است. داوطلبانی که در کارنامه اولیه مجاز به انتخاب رشته در دانشگاه فرهنگیان شدهاند، میتوانند کد رشتههای مربوطه را در فرم انتخاب رشته خود وارد کنند.
شرایط پذیرش:
شرط سنی: کمتر از ۲۲ سال
معدل دیپلم: بالاتر از ۱۵
نمره کنکور: بالاتر از ۶۵۰۰
دانشگاههای پیام نور و غیرانتفاعی:
برای ثبتنام در دانشگاههای پیام نور و غیرانتفاعی، داوطلبان باید کارت اعتباری این دانشگاهها را خریداری کرده و کد رشتههای مربوط به این دانشگاهها را در فرم انتخاب رشته خود وارد کنند.این دانشگاهها معمولاً هزینه کمتری نسبت به دانشگاههای دولتی دارند، اما امکانات و خدمات آنها نیز محدودتر است.داوطلبان باید با توجه به شرایط خود، علاقه و وضعیت مالیشان، این دورهها را انتخاب کنند تا بهترین گزینه را برای ادامه تحصیل خود پیدا کنند.
دستهبندی رشتهها بر اساس معیار بومی
رشتهها در فرآیند انتخاب رشته کنکور سراسری بر اساس توزیع آنها در مناطق مختلف کشور به چهار دسته تقسیم میشوند: کشوری، استانی، ناحیهای و قطبی. در اینجا توضیحی مختصر از هر کدام ارائه میدهیم که به داوطلبان کمک میکند تا در انتخاب رشته خود بهتر تصمیم بگیرند.
رشتههای کشوری:
اگر توزیع یک رشته در دانشگاههای کشور بهطور یکنواخت و همگن نباشد، این رشته بهعنوان “کشوری” شناخته میشود.به عبارت دیگر، اگر یک رشته در هیچیک از استانهای یک قطب یا در قطبهای مختلف کشور بهطور یکسان توزیع نشده باشد، گزینش آن رشته کشوری است.پذیرش در این رشتهها بومی نبوده و ظرفیت پذیرش بین سهمیههای مختلف مناطق (سهمیههای ایثارگران، جانبازان، مناطق مختلف کشور) تقسیم میشود.
رشتههای استانی، ناحیهای و قطبی:این رشتهها دارای پذیرش بومی هستند و شرایط متفاوتی برای تقسیم ظرفیت دارند.
رشته استانی: اگر یک رشته در تمامی دانشگاههای یک استان موجود باشد، پذیرش آن رشته استانی خواهد بود. در این حالت، ظرفیت پذیرش به داوطلبان بومی همان استان اختصاص مییابد.
۲۰ درصد از ظرفیت به سهمیه ایثارگران و جانبازان اختصاص دارد.
۲۰ درصد از ظرفیت به داوطلبان غیر بومی تعلق میگیرد.
باقیمانده ظرفیت به داوطلبان بومی همان استان اختصاص خواهد داشت.
رشته ناحیهای: اگر یک رشته تنها در دانشگاههای چند استان همجوار موجود باشد، گزینش آن رشته ناحیهای خواهد بود. در اینجا، پذیرش بین استانهای همجوار تقسیم میشود.
رشته قطبی: اگر یک رشته فقط در دانشگاههای یک ناحیه از دو ناحیه همجوار موجود باشد، گزینش آن رشته قطبی خواهد بود. پذیرش این رشتهها نیز در سطح ناحیههای همجوار محدود است.
نکته مهم:
پذیرش بومی برای رشتههای استانی، ناحیهای و قطبی به این معناست که ظرفیتها عمدتاً به داوطلبان بومی همان منطقه اختصاص مییابد، با این حال برای داوطلبان غیر بومی نیز سهمیهای در نظر گرفته شده است.رشتههای کشوری هیچ گونه محدودیت بومی ندارند و پذیرش آنها بهطور وسیعتری در سطح کشور و بدون توجه به استان یا قطب خاص انجام میشود.داوطلبان باید در انتخاب رشته، بهویژه در انتخاب رشتههایی که بومی هستند، دقت کنند که منطقهبندی رشتهها را بهدرستی در نظر بگیرند تا شانس پذیرش خود را بهطور بهینه افزایش دهند.
داشتن انتخاب رشته اصولی
روند انتخاب رشته کنکور سراسری یکی از مراحل حیاتی در مسیر تحصیلی داوطلبان است و بهطور معمول نیازمند تحقیق، دقت و شناخت کامل از شرایط مختلف است. انتخاب رشته نهتنها بر آینده تحصیلی، بلکه بر آینده شغلی شما نیز تاثیر میگذارد، بنابراین انجام آن به صورت آگاهانه و اصولی اهمیت ویژهای دارد. در اینجا برخی از نکات کلیدی برای انجام یک انتخاب رشته موفق آورده شده است:
اولویتبندی بر اساس علاقه و توانایی
اولویتبندی صحیح: انتخاب رشته باید بر اساس علاقه، توانایی و شرایط شخصی شما انجام شود. برای مثال، اگر به یک رشته علاقه دارید اما توانایی لازم برای موفقیت در آن را ندارید، ممکن است در طول تحصیل یا پس از فارغالتحصیلی با مشکلاتی روبهرو شوید.علاقه شرط اول است: علاقه به رشته مورد نظر اهمیت زیادی دارد، چرا که انگیزه و اشتیاق به یادگیری را افزایش میدهد. اما تنها علاقه کافی نیست و باید به جنبههای دیگر هم توجه کنید.
شناخت رشتهها و بازار کار
اشباع نشدن رشتهها: بسیاری از رشتههایی که مدتی مرکز توجه قرار میگیرند، به مرور زمان با اشباع مواجه میشوند و فارغالتحصیلان آنها در جذب بازار کار دچار مشکل میشوند. بنابراین، علاوه بر علاقه، بررسی شرایط شغلی و وضعیت بازار کار رشته انتخابی ضروری است.اطلاعات کامل از رشتهها: قبل از انتخاب رشته، باید اطلاعات کافی درباره طول تحصیل، دروس مرتبط، محیط کار و شرایط شغلی پس از فارغالتحصیلی به دست آورید. این اطلاعات به شما کمک میکند تا تصمیمگیری بهتری داشته باشید.
استفاده از تجربه دیگران
مشورت با دانشجویان و فارغالتحصیلان: یکی از بهترین روشها برای شناخت بیشتر در مورد رشتهها، صحبت با افرادی است که در آن رشته تحصیل کردهاند یا در حال تحصیل هستند. این افراد میتوانند به شما دیدگاههایی از داخل رشته ارائه دهند که ممکن است شما را در انتخاب بهتر یاری کند.
انتخاب دانشگاه مناسب
بررسی رتبهبندی دانشگاهها: علاوه بر رشته، انتخاب دانشگاه نیز میتواند بر آینده کاری شما تأثیرگذار باشد. بررسی رتبه و اعتبار دانشگاهها در رشته مورد نظر میتواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید کدام دانشگاه برای شما مناسبتر است.
شرایط خوابگاه و محل سکونت: برخی از دانشگاهها شرایط خوابگاهی مناسبی دارند که برای داوطلبانی که از شهرهای دیگر میآیند، مهم است. همچنین فاصله دانشگاه از محل سکونت شما و هزینههای جانبی نیز باید در نظر گرفته شود.
انتخاب آگاهانه با توجه به شرایط فردی
شخصیسازی انتخاب رشته: شرایط فردی شما، مانند تواناییهای خاص، شرایط مالی و حتی تمایل به مهاجرت به دیگر استانها یا کشورها باید در فرآیند انتخاب رشته دخیل باشد. برای مثال، اگر تمایل دارید در نزدیکی خانه خود تحصیل کنید، باید به دانشگاههایی که در نزدیکی محل سکونت شما قرار دارند توجه کنید.
با رعایت این نکات و انجام تحقیق دقیق، میتوانید انتخاب رشتهای اصولی داشته باشید که نه تنها با توانمندیها و علاقههای شما سازگار است، بلکه شانس موفقیت شما در بازار کار را نیز افزایش میدهد.
سایت کتاب کلاس منبع مناسب و جامعی برای داوطلبان کنکور می باشد.