هر آنچه باید درباره رشته داروسازی بدانید
در علم پزشکی، برای درمان بیماران، روش‌های گوناگونی از جمله دارودرمانی، جراحی و روان‌درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این میان، دارودرمانی به عنوان یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین شیوه‌های درمانی در سراسر جهان شناخته می‌شود. رشته داروسازی نیز در همین راستا تعریف می‌شود و نقش مهمی در ارتباط با بیماران و عموم مردم ایفا می‌کند.رشته داروسازی یکی از پرطرفدارترین گرایش‌ها در میان داوطلبان گروه تجربی به‌شمار می‌رود. این رشته به مطالعه، تولید و فرمولاسیون داروها، بررسی عملکرد آن‌ها بر بدن انسان و سایر موجودات زنده، و همچنین ارزیابی عوارض و اثرات جانبی داروها می‌پردازد.
رشته داروسازی در کنکور سراسری
داروسازی یکی از رشته‌های پرطرفدار گروه تجربی است که برخلاف پزشکی و دندانپزشکی، در زیرگروه ۲ قرار دارد. درس زمین‌شناسی با ضریب ۱ در این زیرگروه تأثیر دارد، اما کسب درصد بالا در این درس برای قبولی الزامی نیست؛ حتی داوطلبانی با درصد پایین نیز در دانشگاه‌های برتر پذیرفته شده‌اند.پذیرش در این رشته تحت تأثیر عواملی چون نوع دوره (روزانه، شبانه و …)، منطقه بومی داوطلب (۱، ۲ یا ۳)، سهمیه‌ها و ظرفیت دانشگاه‌ها است. همچنین ترتیب انتخاب رشته و میزان بومی‌گزینی نیز در شانس قبولی نقش مهمی ایفا می‌کند.
تحصیل در رشته داروسازی در دانشگاه
پذیرش در رشته داروسازی به‌صورت ناحیه‌ای انجام شده و دانشجویان پس از قبولی، طی ۵ تا ۶ سال تحصیل، مدرک دکتری عمومی داروسازی دریافت می‌کنند. در این مدت، گذراندن ۱۸۰ واحد درسی الزامی است و قبولی در «آزمون جامع داروسازی» شرط ادامه مسیر تحصیلی خواهد بود. عدم موفقیت در این آزمون پس از چند بار تلاش، منجر به حذف دانشجو از ادامه تحصیل می‌شود.پس از آزمون جامع، دانشجو باید دوره دو ساله «طرح» را بگذراند. در صورت کسب معدل کل بالای ۱۵، امکان شرکت در آزمون دکتری تخصصی (Ph.D) فراهم خواهد بود. در مقطع تخصصی، حدود ۴۰ واحد پیشرفته مرتبط با گرایش انتخابی تدریس می‌شود.گرایش‌های تخصصی داروسازی شامل: شیمی دارویی، داروسازی، مفردات پزشکی، فارماسیوتیکس، فارماکوگنوزی، مواد خوراکی و آب‌شناسی، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، داروسازی بیمارستانی، فرآورده‌های بیولوژیک، و زهرشناسی است.فارغ‌التحصیلان دکتری عمومی نیز می‌توانند در رشته‌های علوم پایه پزشکی نظیر بیوشیمی، میکروب‌شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک و … ادامه تحصیل دهند.یکی دیگر از آزمون‌های مهم این رشته، «پیش‌کارورزی» است که برای ورود به مرحله کارورزی الزامی است. دانشجو تنها سه بار فرصت شرکت در این آزمون را دارد و در صورت عدم کسب نمره قبولی، از ادامه تحصیل بازمی‌ماند.
بازار کار رشته داروسازی
رشته داروسازی از جمله حوزه‌های پرتقاضا در نظام سلامت است که بیش از ۹۰ درصد از فارغ‌التحصیلان آن جذب بازار کار می‌شوند. عمده اشتغال در داروخانه‌ها به‌عنوان مسئول فنی انجام می‌گیرد، جایی که داروساز به آماده‌سازی نسخه، تحویل دارو و مشاوره دارویی می‌پردازد.علاوه بر داروخانه‌ها، داروسازان می‌توانند در صنایع دارویی، کارخانه‌های آرایشی-بهداشتی، و بخش‌های تحقیقاتی فعالیت داشته باشند. در صنعت، وظایفی چون کنترل کیفیت، نظارت بر تولید، و همکاری در طرح‌های تحقیقاتی از جمله مسئولیت‌های آنان است.همچنین امکان فعالیت در مراکز پژوهشی، بیمارستان‌ها، وزارت بهداشت و سازمان‌های دارویی وجود دارد. به‌طور کلی، بازار کار این رشته متنوع و پایدار است و فرصت‌های شغلی مناسبی را برای فارغ‌التحصیلان فراهم می‌سازد.
وظایف داروساز
داروساز به‌عنوان یکی از عناصر کلیدی نظام سلامت، وظایف متعددی در حوزه‌های دارویی و درمانی بر عهده دارد. از جمله مهم‌ترین این وظایف می‌توان به ارائه مشاوره‌های دارویی، تجویز داروهای بدون نسخه، تهیه و به‌روزرسانی فهرست داروهای بیمارستانی و تشکیل پرونده دارویی بیماران اشاره کرد.ساخت داروهای ترکیبی بر اساس نسخه پزشک، پیگیری روند دارودرمانی، بررسی عوارض احتمالی و جلوگیری از تداخلات دارویی نیز از دیگر مسئولیت‌های تخصصی داروسازان است.نقش داروساز تنها محدود به تحویل دارو نیست؛ او با دانش تخصصی خود، ایمنی دارویی بیماران را تضمین کرده و در بهبود فرآیند درمان مشارکت مؤثری دارد.
دروس رشته داروسازی
رشته داروسازی شامل دروس پایه، تخصصی و عملی است. دروس پایه شامل شیمی عمومی، شیمی آلی، فیزیک، ریاضی، بیوشیمی، فیزیولوژی، آمار حیاتی، ایمونولوژی، میکروب‌شناسی، انگل‌شناسی و تشریح هستند.دروس تخصصی این رشته شامل درمان‌شناسی، فارماکولوژی، شیمی دارویی، مفردات پزشکی، داروسازی صنعتی، بیوفارماسی، سم‌شناسی، اطلاعات دارویی و مدیریت در داروسازی است.همچنین دروسی مانند گیاه‌شناسی دارویی، اشکال دارویی، تغذیه و رژیم درمانی، زبان تخصصی، کامپیوتر و کمک‌های اولیه نیز تدریس می‌شوند.کارآموزی در صنعت و داروخانه نیز بخشی از آموزش عملی دانشجویان برای ورود به بازار کار است.
معایب تحصیل در رشته داروسازی
تحصیل در رشته داروسازی با دشواری‌هایی همراه است؛ از جمله دروس سنگین و نسبتاً کم‌جذاب، عدم تطابق کامل آموزش‌های دانشگاهی با محیط کار و یکنواختی در طول دوره تحصیل.با افزایش فارغ‌التحصیلان، بازار کار این رشته در حال اشباع است و فرصت‌های شغلی محدودتر از رشته‌هایی مانند پزشکی و دندانپزشکی شده‌اند.درآمد داروسازان نیز متغیر است. راه‌اندازی داروخانه درآمد بالاتری دارد (حدود ۳۰ میلیون در ماه)، اما مسئولان فنی معمولاً بین 25 تا 20 میلیون تومان درآمد دارند.
گرایش‌های تخصصی داروسازی
رشته داروسازی در مقطع تخصصی، گرایش‌های متنوعی را در بر می‌گیرد که هرکدام با اهداف علمی و کاربردی مشخصی تعریف شده‌اند.
نانوفناوری دارویی یکی از پرطرفدارترین گرایش‌هاست که با هدف توسعه و کنترل محصولات مبتنی بر نانو تکنولوژی ارائه می‌شود. دانشجویان این رشته با مباحثی چون کشت سلول، نانو دارو، نانوبیومواد و ژن‌درمانی آشنا می‌شوند و می‌توانند در مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و صنایع دارویی فعالیت کنند.
بیوتکنولوژی دارویی نیز از رشته‌های سخت و تخصصی است که بیشتر مورد توجه علاقه‌مندان به تحقیق و پژوهش قرار دارد. فارغ‌التحصیلان آن در تولید و کنترل مواد بیولوژیکی و فرآورده‌های دارویی نقش دارند.
داروسازی هسته‌ای گرایشی کمیاب و بسیار تخصصی است که تعداد محدودی از دانشجویان پذیرفته می‌شوند. فارغ‌التحصیلان آن در زمینه تولید و استفاده از رادیوداروها، رادیوایزوتوپ‌ها و همکاری با سازمان انرژی اتمی فعالیت می‌کنند.
داروسازی بالینی برخلاف دیگر گرایش‌ها، تمرکز خود را بر درمان بیماران در محیط بیمارستانی قرار می‌دهد. داروسازان بالینی در تصمیم‌گیری‌های دارویی پزشکان مشارکت دارند و روند دارودرمانی را به‌صورت تخصصی پیگیری می‌کنند.
سم‌شناسی به بررسی اثرات مواد شیمیایی و سمی می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این رشته در مراکزی مانند بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌های کنترل غذا و دارو، پزشکی قانونی و صنایع شیمیایی مشغول به کار می‌شوند.
فارماسیوتیکس به فرمولاسیون داروها و بررسی ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی فرآورده‌های دارویی اختصاص دارد. این رشته نقش مهمی در تولید داروهای استاندارد ایفا می‌کند.
اقتصاد دارو به ارزیابی اقتصادی فراورده‌های دارویی و مدیریت علمی منابع در حوزه سلامت می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند به نظام دارویی کشور در بهینه‌سازی مصرف دارو کمک کنند.
داروسازی سنتی بر تحقیق و تولید داروهای گیاهی و بررسی آثار درمانی طب سنتی تمرکز دارد و نقش مهمی در احیای دانش دارویی بومی دارد.
شیمی دارویی با استفاده از ترکیب دانش شیمی و زیست‌شناسی، مکانیسم اثر داروها را بررسی می‌کند. دانش‌آموختگان این گرایش در توسعه و تولید مواد اولیه دارویی در صنایع نقش مؤثری ایفا می‌نمایند.
سایت کتاب کلاس منبع مناسب و جامعی برای داوطلبان کنکور می باشد.
